Jak legalnie zatrudnić w Polsce obywatela Ukrainy?

• Kiedy obywatel Ukrainy może podjąć pracę w Polsce?
• Zezwolenie na pobyt czasowy
• Ułatwienia w uzyskaniu numeru PESEL
• Gdzie i w jakim czasie należy zgłosić zatrudnienie?
• Obowiązki związane z zatrudnieniem

Co trzecia firma deklaruje zatrudnienie pracownika z Ukrainy. Według badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego najwięcej zapewnień pochodzi ze średnich i dużych przedsiębiorstw z branży usługowej, produkcyjnej i budowlanej. Taka postawa wynika głównie z utrzymujących się deficytów kadrowych. Jak sprawnie i legalnie pozyskać nowego pracownika?

Kiedy obywatel Ukrainy może podjąć pracę w Polsce?

Obywatel Ukrainy może podjąć pracę w następujących przypadkach:

• Jeśli przebywa legalnie w Polsce lub ma ważny tytuł pobytowy.
• Gdy przekroczył zgodnie z prawem granicę państwa polskiego od 24 lutego 2022 roku i deklaruje zamiar pozostania w Polsce. 

Co ważne, jeśli małżonek obywatela Ukrainy nie ma obywatelstwa ukraińskiego, ale jego przybycie związane jest z prowadzonymi działaniami zbrojnymi, ma on prawo do legalnego zatrudnienia. 

Co więcej, obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski począwszy od 24 lutego 2022 roku przysługuje ochrona czasowa. Ich pobyt jest zgodny z prawem do 23 sierpnia 2023 roku. Legalne przekroczenie granicy potwierdza polska straż graniczna przez nadanie stempla w paszporcie. Jeżeli podczas kontroli granicznej wjazd nie został zarejestrowany przez komendanta, należy w ciągu 90 dni złożyć wniosek o nadanie numeru PESEL. Wtedy pobyt w kraju zostanie zarejestrowany. 

Zezwolenie na pobyt czasowy

Aby uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy należy złożyć odpowiedni wniosek między 9. a 18. miesiącem od daty wjazdu do kraju. Zezwolenia udziela wojewoda właściwy dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Jeżeli zgodę wydano w trybie art. 38 specustawy uchodźca będzie mógł wykonywać pracę bez konieczności posiadania zezwolenia.

Ułatwienia w uzyskaniu numeru PESEL

Gdzie i w jakim czasie należy zgłosić zatrudnienie?

Zgodnie z nowymi zasadami pracodawca może najpierw przyjąć do pracy, a następnie przed upływem 14 dni zgłosić zatrudnienie. W tym celu należy wypełnić formularz znajdujący się na portalu: praca.gov.pl. Przesłanie powiadomienia w odpowiednim czasie gwarantuje uznanie pracy za legalną.W powiadomieniu należy podać:

• informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi(imiona i nazwisko; adres siedziby lub miejsca zamieszkania; firmowy numer telefonu oraz adres e-mail; numery: NIP oraz REGON, a w przypadku osoby fizycznej PESEL; numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia; symbol PKD i opis wykonywanej działalności związanej z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę),
• dane osobowe cudzoziemca (imiona i nazwisko; data urodzenia; płeć, obywatelstwo; dokument podróży lub inny dokument pozwalający na ustalenie tożsamości i państwa; numer PESEL – jeśli został nadany),
• informacje dotyczące wykonywanej pracy (rodzaj umowy; stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy; miejsce odbywania pracy).

Obowiązki związane z zatrudnieniem:

• wynagrodzenie nie może być niższe niż płaca minimalna lub minimalna stawka godzinowa,
• należy podpisać umowę pisemną uwzględniająca warunki zawarte w oświadczeniu,
• zaleca się zawieranie umów dwujęzycznych, tak aby mieć pewność, że warunki zatrudnienia są zrozumiałe i akceptowane przez obie strony,
• pracodawca powinien zgłosić pracownika do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ciągu 7 dni od podjęcia zatrudnienia. 

Podsumowanie

Zgodnie ze specustawą obywatele Ukrainy mogą wykonywać pracę w Polsce bez dodatkowych zezwoleń i oświadczeń. Niezależnie od daty przybycia. Zatem uprawnienia dotyczą wszystkich Ukraińców przebywających legalnie w kraju. Ponadto można zatrudnić obywatela Ukrainy lub jego małżonka, jeśli jego pobyt w Polsce jest legalny. Koniecznie należy pamiętać o przestrzeganiu: terminu zgłoszenia zatrudnienia (14 dni od przyjęcia do pracy) oraz terminu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego (7 dni od terminu zatrudnienia). Co zrobić jeśli osoba z Ukrainy nie dysponuje dokumentem uprawniającym do legalnego pobytu? Na podstawie specustawy już samo potwierdzenie złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL wystarcza do uznania pobytu i zatrudnienia za legalne.

Dzięki wprowadzonym uproszczeniom legalne zatrudnienie pracowników z Ukrainy nie wymaga dopełnienia wielu formalności. Z pewnością to dobra wiadomość dla firm borykających się z brakiem pracowników.